Odpowiedzi na trzy pytania Marty Górki z Forum Opolskiego Biznesu
Wanda Pazdan
2 kwi 2008
1. Pani firma Wanda Pazdan to zupełnie oryginalny pomysł na biznes, przynajmniej w warunkach opolskich. Dlaczego Pani, jako uznany międzynarodowy ekspert z zakresu ochrony środowiska, a więc zapewne nie narzekający na finanse, w ogóle zdecydowała się na taki krok?
Zgadza się, projekty unijne, tak zwane międzynarodowe, dają wynagrodzenie kilkakrotnie przekraczające średnią płacę w Polsce. Całe życie jednak pracowałam nie tylko dla pieniędzy i dlatego, pomimo wielu interesujących ofert po projekcie w Bośni&Hercegowinie zdecydowanie odmówiłam udziału w wyjazdowych projektach. Jednym z powodów było udowodnienie sobie i innym, liczącym się w Europie ekspertom, że rzetelna realizacja idei, z którymi żyłam od lat, wymaga zmiany zasad zbierania danych przez EUROSTAT i oczywiście nasz GUS. Nie wiem czy doczekam się tych zmian… Dobre zarządzanie zrównoważonym rozwojem wprawdzie także wymaga zmian w procedurach statystyki europejskiej i krajowej, ale były dodatkowe powody natury prywatnej. Urodziła mi się druga wnuczka. Chcę mieć więcej czasu dla dzieci. Od wielu lat interesuję się zagadnieniami zrównoważonego rozwoju, a zainteresowanie muzyką wyniosłam z domu rodzinnego.
2. Zrównoważony rozwój – o tym dużo się mówi, bo to mieści się w obowiązującym podejściu do tematu, ale niewiele robi. Dlaczego dla Pani to taka ważna idea?
Ma Pani na myśli obowiązkowe podejście do tematu unijnych funduszy. Dobrze to Pani ujęła… Uważam, że idea zrównoważonego rozwoju jest piękna i realizacja zasad zrównoważonego rozwoju może prowadzić do rozkwitu gospodarczego , społecznego i to wszystko z poszanowaniem natury i innych elementów środowiska. Wspomaganie wdrażania zrównoważonego rozwoju przyjęłam jako misję mojej firmy. Mam świadomość ogromnych naukowych dokonań w Polsce w tematyce zrównoważony rozwój i braku przełożenia tych dokonań na wdrożenia. Byłam członkiem Komitetu „Człowiek i Środowisko” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.
Samo pojęcie może straszy i nie najlepiej brzmi tłumaczenie na język polski pojęcia sustainable development, ale takie jest oficjalne tłumaczenie tego określenia. Dzisiaj bardziej przemawia do ogółu, że ochrona środowiska jest ważna, że na ochronie środowiska można zarobić, że inwestycje teraz poniesione na ochronę środowiska, w odpowiednio długiej skali czasu dadzą zadawalające zyski. A przecież to samo można powiedzieć o inwestycjach w kapitał ludzki. Mamy dzisiaj możliwość realizacji projektów w tym zakresie, ale realizacja strategii zrównoważonego rozwoju to coś więcej. To najpierw wypracowanie wspólnej wizji np. regionu z uwzględnieniem zapisów strategii nadrzędnych. W unijnej Nowej Strategii Zrównoważonego Rozwoju, opublikowanej w 2006 roku czytamy: „Zrównoważony rozwój oznacza, że potrzeby obecnych pokoleń nie będą ograniczały realizacji potrzeb przyszłych pokoleń. Jest to nadrzędny cel ustanowiony w Traktacie Unii Europejskiej, zarządzający unijnymi politykami i działaniami. Chodzi o ochronę Ziemi, jej zdolności do podtrzymywania różnorodnego życia. Bazuje na zasadach demokracji, równości płci, solidarności, respektowania zasad prawa i praw podstawowych, takich jak wolność i równe możliwości dla wszystkich. Ma na celu ciągłą poprawę jakości życia i dobrobytu na Ziemi obecnych i przyszłych pokoleń. Ponadto przyczynia się do rozwoju gospodarczego z pełnym zatrudnieniem, wysokim poziomem edukacji, ochrony zdrowia, społecznej i terytorialnej spójności i ochrony środowiska w pełnym pokoju i bezpiecznym świecie, respektując różnorodność kulturową.” Tak więc to między innymi wdrożenie zielonych zamówień, to budowanie postaw konsumentów, którzy swoim postępowaniem wymuszają zmiany w produkcji, usługach i towarach przeznaczonych do konsumpcji, to może nawet modyfikacja systemu podatkowego, który daje w efekcie preferencje dla produkcji i usług zgodnych ze strategią zrównoważonego rozwoju, to modyfikacja systemu nauczania, to brak bezrobocia, dynamiczny rozwój gospodarki, wysoki poziom edukacji, powszechna dbałość o zdrowie i powszechna prewencja zdrowia i patologii społecznych, spójność terytorialna i społeczna, to bezpieczny świat pełen pokoju, to większe uczestnictwo w życiu społecznym, budowanie silnych małych grup społecznych z poszanowaniem różnic kulturowych, budowanie i wdrażanie wzorców promujących rozwój jednostki nie mierzony tylko ilością posiadanych dóbr materialnych, itd. Olbrzymia w tym rola mediów i reklamy oraz różnego typu organizacji.
W Polsce w praktyce dokument Strategia Rozwoju Kraju jest traktowany jako najważniejszy, główny dokument dotyczący rozwoju. Ten dokument jest niezbędny i bardzo ważny, gdyż jest jedną z istotnych podstaw do uzyskania funduszy unijnych w aktualnym okresie programowania. Ale trwają już przygotowania do następnego okresu programowania funduszy… Moim zdaniem strategia zrównoważonego rozwoju w obecnym czasie i przy aktualnych zapisach naszej Konstytucji, powinna być głównym dokumentem planistycznym. Nowa Strategia Zrównoważonego Rozwoju UE stanowi ramy, w których Nowa Strategia Lizbońska stanowi jedynie motor rozwoju gospodarki i zapobiegania bezrobociu.
3. Jak emocje, o czym Pani pisze w opisie swojej firmy, powiązać z wdrażaniem zrównoważonego rozwoju?
Wdrażanie zrównoważonego rozwoju to stworzenie, dla określonego interwału czasowego, wspólnej wizji przyszłości, zbudowanie strategii zrównoważonego rozwoju, jej realizacja, monitorowanie i modyfikacja. Na wszystkich etapach wdrażania zrównoważonego rozwoju sposób myślenia i postępowania każdej jednostki, jej emocje i motywacja to bardzo ważne elementy. Możemy mówić o życiu człowieka, że składa się ze sfery fizycznej, umysłowej i emocjonalnej, przy czym sfera emocjonalna pośredniczy pomiędzy sferą fizyczną i umysłową, niezależnie od tego, która daje pierwszy impuls. Człowiek, jako organizm działa i rozwija się w określonym środowisku. Istnieje ścisły związek między nim i otaczającym go światem. Emocje, to ustosunkowanie się człowieka do otaczających go bodźców, informacji. Zbudowana wysiłkiem społecznym strategia zrównoważonego rozwoju zawiera w sobie mierzalne cele i zadania. Ich realizacja w dużej mierze zależy od motywacji każdego mieszkańca danego terenu, gdyż w realizacji zrównoważonego rozwoju bardzo ważną sprawą są wzajemne oddziaływania ludzi, podmiotów gospodarczych, społecznych i administracyjnych.
Emocje wtórne są to emocje, które zostały wypracowane na bazie dyspozycji osobowych w połączeniu z pewnymi doświadczeniami zdobywanymi przez całe życie. Dlatego Komitet Regionów wzywa do edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju począwszy od żłobków… Kultura wyznacza trendy myślowe i w efekcie doznania jednostki skutkują tak zwaną emocją wtórną, w odróżnieniu od emocji pierwotnej, w której działa głównie automatyzm. Od tego jak władza samorządowa zbuduje strategię zrównoważonego rozwoju, jak ją będzie promować, jak działania kultury i oświaty się w to włączą, zależeć będą emocje z nią związane i motywacje poszczególnych jednostek organizacyjnych i mieszkańców danego terenu.
