W 2013 roku Komisja Europejska wydała „Wskazówki dla Doradców – Społeczna odpowiedzialność biznesu dla małych i średnich przedsiębiorstw” .  Poniżej cytat z wstępu do tego przewodnika:

„Niniejszy przewodnik opiera się na rozumieniu społecznej odpowiedzialności biznesu opracowanym przez Komisję Europejską w 2011 roku, które to definiuje ją jako „odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo”. Ponadto uważa się, że: „poszanowanie dla mającego zastosowanie prawodawstwa, a także dla układów zbiorowych pomiędzy partnerami społecznymi, jest warunkiem koniecznym dla wypełnienia zobowiązań wynikających z tej odpowiedzialności. Aby w pełni wypełniać te zobowiązania, przedsiębiorstwa powinny dysponować mechanizmem integracji zagadnień społecznych, środowiskowych, etycznych, związanych z prawami człowieka oraz dotyczących konsumentów ze swoją działalnością oraz podstawową strategią, w ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami, w celu:

– maksymalizacji tworzenia wspólnych wartości dla ich właścicieli/udziałowców i innych zainteresowanych stron i społeczeństwa jako całości;

– rozpoznawania, zapobiegania i łagodzenia ich możliwych negatywnych skutków.

Złożoność tego mechanizmu będzie zależeć od czynników takich jak wielkość przedsiębiorstwa i charakter jego działalności. Dla większości małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, mechanizm CSR prawdopodobnie pozostanie nieformalny i intuicyjny”.

Myślenie strategiczne jest podstawą wdrażania CSR, a więc zasad zrównoważonego rozwoju. Metodologia zależy od rodzaju przedsiębiorstwa, ale dotyczy wszystkich, tych dużych i tych najmniejszych, nawet jednoosobowych działalności gospodarczych…

Wszystkich nas czeka przebudowa sposobu myślenia i działania…

Czy zrównoważony rozwój to tylko hasło związane z funduszami unijnymi, czy też „prawidło” życia naszych czasów?

Uważam że:

– naukowcy spotykają się na konferencjach, gdzie we własnym gronie dzielą się swoimi przemyśleniami na temat zrównoważonego rozwoju, bez szerokiego przekazu dla mediów, polityków i dla społeczeństwa;

– w urzędach powstają dokumenty planistyczne niezbędne w procedurach pozyskiwania funduszy unijnych, w których zapis na temat zrównoważonego rozwoju ma miejsce, bo jest tam niezbędny ze względu na politykę Unii Europejskiej;

– strategię zrównoważonego rozwoju duże przedsiębiorstwa publikują na stronach internetowych, ale głównie w celach marketingowych;

– średnie i małe przedsiębiorstwa nic na ten temat nie wiedzą lub uważają z góry, że ich na to nie stać, że mają większe własne problemy;

– wartości odżywcze żywności są coraz gorsze, rolnictwo jest bardziej nastawione na zysk niż na gospodarkę ziemią i produktami rolnymi w duchu zrównoważonego rozwoju;

– koncerny farmaceutyczne i usługi medyczne  głównie liczą się z zyskiem;

– uczelnie zaznajamiają studentów z problematyką zrównoważonego rozwoju;

– szkoły zaznajamiają uczniów z ekologią;

– media wolą nagłaśniać wypadki transportowe i wpadki polityków…

Czytaj całość …

Minister Środowiska, Minister Sportu i Turystyki, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Minister Zdrowia postanowili nawiązać współpracę przy wdrażaniu Programu „Eko-Polska”.

Program „Eko Polska ” odwołuje się tylko do kapitału środowiska.

Podpisana 24 czerwca 2009 Deklaracja współpracy czterech Ministerstw to krok w stronę wdrażania w Polsce zrównoważonego rozwoju. Szkoda, że do ww. grupy Ministerstw nie dołączyły na przykład Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Finansów. A najlepiej by było, gdyby Program EKO-Polska poszerzyć i taką deklarację współpracy dać do podpisu wszystkim Ministrom! Byłby to zalążek ciała koordynująco-rozliczającego działania strategiczne w kierunku zrównoważonego rozwoju.

Tekst podpisanej deklaracji można przeczytać pod adresem http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/8716_program_eko_polska_jest_deklaracja_wspolpracy.html

Kulturę można określić jako ogół wytworów  ludzi, zarówno wytworów materialnych, jak i niematerialnych (duchowych, symbolicznych, takich jak wzory myślenia i zachowania).

DEKLARACJA KULTURY FIRMY W DUCHU ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU powinna zawierać  następujące deklaracje:

– deklarację wdrożenia systemu zarządzania postępem na drodze do zrównoważonego rozwoju,

– deklarację wdrożenia publicznie dostępnego raportu z rocznej działalności w układzie GRI (Global Reporting Initiative) lub w podobnym układzie, i poddawania go audytowi  niezależnej jednostce (uczelnia, instytut, firma doradcza, itp.),

– deklarację  wytwarzania produktów, czy dostarczania na rynek usług coraz bardziej energooszczędnych, wodo-oszczędnych, z coraz mniejszą materiałochłonnością, z coraz niższą, bezpośrednią i pośrednią, emisją CO2 i innych gazów cieplarnianych, ze zmniejszającą się emisją bezpośrednią i pośrednią ogółu zanieczyszczeń z procesów, ze zwiększającym się udziałem zużycia zielonej energii, ze zwiększającym się korzystaniem z lokalnych materiałów i surowców, z minimalizacją odpadów i nowoczesną gospodarką odpadami, ze zwiększającą się obsługą recyklingu sprzedanych produktów, produktów i usług nie wpływających negatywnie na ekosystemy (bioróżnorodność), nie powodujących zagrożenia zdrowia ludzi, z wydłużonym cyklem życia poprzez zabezpieczenie dostępności części zamiennych przez cały okres planowanego życia produktu;

– deklarację oszczędniejszego użytkowania energii, wody i materiałów na cele pozaprodukcyjne,

– deklarację uniezależniania się od dostawców energii z uwzględnieniem zielonej energii,

– deklarację minimalizacji potrzeb transportu indywidualnego oraz ekologicznej i finansowej optymalizacji floty transportowej i jej użytkowania,

– deklarację dbałości o bezpieczeństwo w miejscu pracy,

– deklarację ustawicznego kształcenia pracowników z uwzględnieniem roli słowa, muzyki (sztuki) i ruchu w rozwoju kreatywnej jednostki,

– deklarację wspomagania prewencji zdrowia,

– deklarację tolerancji dla odmienności kulturowej,

– deklarację zwiększania procentowego udziału zielonych zamówień,

– deklarację zwiększania procentowego udziału zamówień od dostawców, którzy respektują Kartę Praw Podstawowych UE, Kartę Praw Człowieka,

– deklarację coraz to większej dbałości o estetykę miejsc pracy i terenu zakładu oraz kulturę pracowników,

– deklarację zwiększania dbałości o rozwój lokalnej społeczności  i społeczności Świata.

Podpisuje osoba 

reprezentująca formalnie daną firmę

Kulturę można określić jako ogół wytworów ludzi, zarówno wytworów  materialnych, jak i niematerialnych (duchowych, symbolicznych, takich jak wzory myślenia i zachowania).

DEKLARACJA KULTURY GMINY W DUCHU ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU powinna zawierać  następujące deklaracje:

– deklarację wdrożenia systemu zarządzania postępem na drodze do zrównoważonego rozwoju,

– deklarację wdrożenia publicznie dostępnego raportu z rocznej działalności w układzie GRI (Global Reporting Initiative) lub w podobnym układzie, i poddawania go audytowi niezależnej jednostce (uczelnia, instytut, firma doradcza, itp.),

– deklarację dbałości o bezpieczeństwo, w tym, między innymi, deklarację wdrożenia Gminnego Centrum Energetycznego z zieloną energią, deklarację dbałości o jakość powietrza, zasoby i jakość wody, ziemi, ład przestrzenny, bioróżnorodność, redukcję gazów cieplarnianych,

– deklarację wdrożenia  Gminnej Bazy Danych, opartej na GIS, służącej strategicznemu i operacyjnemu zarządzaniu,

– deklarację minimalizacji odpadów i nowoczesnej gospodarki odpadami,

– deklarację realizacji powszechnej sieci wodociągowej i kanalizacji ścieków,

– deklarację minimalizacji potrzeb transportu indywidualnego oraz ekologicznej i finansowej optymalizacji floty transportowej i jej użytkowania,

– deklarację promocji ustawicznego kształcenia, jako jednego ze środków zapobiegania ubóstwu, podwyższania świadomości społecznej, budowania szacunku i zrozumienia dla różnych kultur, demokracji, wdrożenia nowych modeli produkcji i konsumpcji,

– deklarację stymulowania edukacji podnoszącej kwalifikacje i rozwijającej świadomość,  kształtującej krytyczne myślenie, doceniającej rolę słowa, muzyki (sztuki) i ruchu w rozwoju kreatywnej jednostki,

–  deklarację propagowania prewencji zdrowia,

–  deklarację propagowania tolerancji odmienności kulturowej,

–  deklaracje zapobiegania patologiom społecznym,

– deklaracje promocji zmiany wzorców konsumpcji – odmaterializowanie konsumpcji (muzyka, sztuka, kultura fizyczna też dobrym towarem konsumpcyjnym),

–  deklarację zwiększania procentowego udziału zielonych zamówień w puli zamówień,

–  deklarację zwiększania procentowego udziału zamówień od dostawców, którzy respektują Kartę Praw Podstawowych UE, Kartę Praw Człowieka,

–  deklarację  większej dbałości o klienta, ergonomię i estetykę urzędu i terenu gminy, dziedzictwo kulturowe oraz kulturę pracowników,

–   deklarację inicjowania zmian w urzędzie, szkolnictwie, służbie zdrowia, biznesie, społeczeństwie, organizacjach pozarządowych, w polityce i w mediach w kierunku zrównoważonego rozwoju.

Podpisuje  Wójt/Burmistrz/ Prezydent Miasta

Menedżer ZR/SD: menedżer zrównoważonego rozwoju (sustainable development) to menedżer, który swoim działaniem i wpływem na otoczenie doprowadził do:

– zbudowania, wspólnie z pracownikami, wizji rozwoju danej jednostki organizacyjnej  w dalekiej, określonej przyszłości, wizji, w której rozwój ekonomiczny dzieje się z poszanowaniem środowiska i społeczeństwa,

–  przełożenia wizji na strategię zrównoważonego rozwoju w sposób:

– umożliwiający kontrolę jej realizacji

– zapewniający zharmonizowanie formy i celów ze strategiami wyższych szczebli administracji, aż po UE oraz strategii głównej danej jednostki organizacyjnej

– dostosowywania planistycznego i operacyjnego systemu zarządzania do raportowania postępów na drodze zrównoważonego rozwoju

– opracowania i wdrażania deklaracji kultury firmy w duchu zrównoważonego rozwoju,

– atmosfery, która dodaje odwagi pracownikom do podważania istniejącego stanu rzeczy i podejmowania ryzyka,

– rozwijania wyobraźni i duchowości pracowników oraz mobilizacji do ustawicznego kształcenia,

– angażowania kreatywności pracowników.

Swoim działaniem stymuluje powstawanie innowacyjnych produktów/usług zasługujących na miano produktów/usług zrównoważonego rozwoju.  Wspomaga projekty dotyczące kultury, zdrowia i edukacji.

Gmina ZR/SD  to skrót od pojęcia gmina zrównoważonego rozwoju (sustainable development)

O gminie możemy powiedzieć, że jest gminą zrównoważonego rozwoju, jeżeli:

– w swojej wizji,  zawarła rozwój gospodarczy w określonej dalekiej przyszłości z jednoczesnym poszanowaniem środowiska i potrzeb społeczności świata oraz

– taką wizję przełożyła na strategię zrównoważonego rozwoju,  w sposób umożliwiający kontrolę jej realizacji, a

– system planistycznego i operacyjnego zarządzania przystosowuje do raportowania postępów na drodze do zrównoważonego rozwoju,

– strategię zharmonizowała co do formy i treści ze strategią UE, krajową i lokalnymi strategiami zrównoważonego rozwoju, lub podjęła działania w tym kierunku,

– wypracowała i ogłosiła deklarację kultury gminy w duchu zrównoważonego rozwoju.

„Kultura to każde marzenie i każda praca zmierzająca do stworzenia człowieka (…)” Denis de Rougemont

Biznes, nie tylko ten z sektora kultury, swoim działaniem przyczynia się do rozwoju kultury.

Oto wybrane cytaty z Komunikatu dotyczącego Europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji świata KOM(2007) 242:

„Kultura leży u podstaw rozwoju człowieka i cywilizacji. Kultura sprawia, że ludzie mają nadzieję i marzenia, ponieważ pobudza nasze zmysły i pozwala w nowy sposób patrzeć na rzeczywistość. Stymulując dialog i wyzwalając pasje, kultura zbliża ludzi, w taki sposób, że ich jednoczy, a nie dzieli. Kulturę, należy traktować, jako zbiór różnorodnych cech duchowych i materialnych, charakteryzujących społeczeństwo lub grupę społeczną. Kultura obejmuje literaturę i sztukę, ale także style życia, systemy wartości, tradycje i przekonania.(…)

(…)kultura stanowi niezbędny element w realizacji celów strategicznych UE, tj. dobrobytu, solidarności i bezpieczeństwa(…)

(…)istnieje ścisły związek między propagowaniem kultury i kreatywności a prawodawstwem UE(…)

(…)Komisja chciałaby ogłosić rok 2009 Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacji(…)

(…)Cele Europejskiej Agendy Kultury: …trzy wzajemnie powiązane(…)

– propagowanie różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego;

-propagowanie kultury w celu pobudzania kreatywności w ramach strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia;

– propagowanie kultury jako istotnego elementu w stosunkach międzynarodowych Unii.(…)

(…)”Inteligencja jest zaprogramowana na tworzenie różnic”. Francesco Alberoni

(…)Kreatywność jest podstawą innowacyjności społecznej i technologicznej, a więc istotnym czynnikiem pobudzającym wzrost, konkurencyjność i tworzenie miejsc pracy(…)

(…)”Kultura nie jest luksusem, jest koniecznością”. Gao Xingjian

(…)” koniec cytatów

Wypracowanie Deklaracja Kultury danej jednostki organizacyjnej w duchu zrównoważonego rozwoju jest rzeczą ważną.

Czy tylko widmo kary może nas zmusić do zmian? Czy tylko to jest ważne, za co możemy zostać ukarani?…

W dzisiejszej rozmowie usłyszałam, że biznesmen potrzebuje konkretów, liczb, nie filozofii… Słyszałam to już, studiując fizykę teoretyczną, od studentów polskich politechnik…

Nie neguję potrzeby ujmowania rzeczywistości w liczby, ale nie mogę się zgodzić, że zmianę sposobu zarządzania należy wprowadzać dopiero pod groźbą kary…

Nie zharmonizowaliśmy w Polsce strategii zrównoważonego rozwoju ze strategią zrównoważonego rozwoju UE i, jak dotąd, nie grozi nam za to kara, ale czy dlatego nie trzeba tego zrobić?…

Tak zwana znowelizowana Strategia Goeteborska (SDS) napisana jest zwięźle i w sposób umożliwiający przełożenie jej na programy, plany. Zgodnie z zapisami tej strategii kraje członkowskie miały swoje strategie zrównoważonego rozwoju zharmonizować z zapisami SDS, co więcej kaskadowo w dół, aż do przedsiębiorstw, miała ta harmonizacja nastąpić…

Czujemy się członkiem UE, czy tylko chcemy skorzystać z funduszy unijnych?

Z rozmowy z biznesmenem wynika, że jak ktoś pogrozi Polsce karą, to być może urodzi się dokument zharmonizowany z dokumentem UE, być może władza lokalna zharmonizuje, lub  napisze swoje strategie zrównoważonego rozwoju w formie spójnej z zapisami SDS i krajowej strategii, i to samo zrobi biznes…

Polski biznes zaczyna ogłaszać swoje strategie zrównoważonego rozwoju w Internecie…

Niektóre kraje ogłosiły w Internecie i innych mediach swoje wskaźniki zrównoważonego rozwoju i ich warości docelowe. Czy mamy takie uchwalone wskaźniki i wartości docelowe dla Polski? Czy jest to temat medialny? Czy zrównoważony rozwój zasługuje na powszechne media?…

Jest problem z wdrożeniem zielonych zamówień publicznych, moim zdaniem między innymi, a może głównie dlatego, że brak jest pozytywnej atmosfery politycznej dla sprawy zrównoważonego rozwoju. Często władza lokalna kojarzy sprawę zrównoważonego rozwoju jedynie z ochroną środowiska… A przecież zrównoważony rozwój opiera się na  trzech filarach: gospodarka, społeczeństwo i środowisko.

Kroczenie drogą zrównoważonego rozwoju to także rozwój dobrowolnych działań, wykraczających często poza wymogi prawa, a więc nie widmo kary a świadomość potrzeby czasu, myślenie globalne, wzajemne oddziaływanie świadomych interesariuszy. Zmiana świadomości…

Kiedy zaczynam rozmowę na temat zrównoważonego rozwoju z biznesmenami, bardzo często spotykam się z kpiącą, lub zirytowaną odpowiedzią typu: „…. czy ty w ogóle wiesz co to jest biznes?”

Myślę, że wiem po latach pracy jako menadżer i konsultant na tyle, żeby z jednej strony zrozumieć poirytowanie i kpinę w głosie rozmówców, i na tyle, by się nie zgodzić z tezą, że pojęcie „przedsiębiorstwo zrównoważonego rozwoju” nie ma racji bytu.

Wiem, że rozważania wdrażania pięknych teorii, prowadzi się lepiej w sytuacji braku zagrożeń finansowych, braku, widzianych w dniu rozmowy, zagrożeń przetrwania przedsiębiorstwa. Jednakże krótkowzroczność działań planistycznych również rodzi ryzyko…

Wiek XXI to wiek zrównoważonego rozwoju. Komisja Europejska opublikowała w lipcu 2008 roku plan działań na rzecz zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz zrównoważonej polityki przemysowej COM(2008) 397. Aktualnie w konsultacjach społecznych jest pierwsza wersja dokumentu „POGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEJ PRODUKCJI I KONSUMPCJI NA LATA 2008-2011”. Każdy może wnieść do niego poprawki do dnia 12 grudnia 2008.

Czytając ww. dokument Komisji Europejskiej i przygotowany projekt Planu naszego Ministerstwa Gospodarki, odnoszę wrażenie, że piękne idee znajdują się na etapie wdrożenia. W 1998 roku Ray. C. Anderson opublikował w Ameryce książkę pod tytułem „Mid-Course Correction. Toward a Sustainable Enterprise: The Interface Model”.  Znajdujemy tam pięknie opisany model przedsiębiorstwa zrównoważonego rozwoju.

Dokumenty strategiczne UE i przygotowywane przez nasze Ministerstwo Gospodarki bardzo ten model przypominają…

W ostatnim roku znacznie wzrosła ilość firm, które pojawiają się w przeglądarce Google na hasła:

Odpowiedzialny biznes,

Etyka biznesu,

Zrównoważony rozwój,

CSR (Corporate Social Responsible),

Ethical Corporation,

Accountability.

Budzi to optymizm, szczególnie, jeżeli poza sformułowaniem i ogłoszeniem w Internecie strategii zrównoważonego rozwoju danej jednostki organizacyjnej, mamy przełożenie tej strategii na plany działań i cały wewnętrzny system zarządzania i współpracę z interesariuszami.

Szkoda, że w zasadzie tylko media z branży ochrony środowiska o tym piszą.

W Polsce Ministerstwo Gospodarki ma aktualnie wiodącą rolę we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju. Brakuje koordynatora zarządzającego zrównoważonym rozwojem Polski na szczeblu Rządu RP.  Czytaj całość …

Mając na myśli zrównoważony rozwój dotykamy wszystkich sfer naszego istnienia, zarówno tych materialnych jak i duchowych. Integralne rozumienie świata, integralna filozofia oraz muzyka mogą nam pomóc. W filozoficznych rozprawach różnie się pisze o rzeczywistości. Trudno zaprzeczać tym, którzy piszą, że rzeczywistość, tak, jak ją postrzegamy, działa na nas i my działamy na rzeczywistość i to, jak na nią oddziałujemy ma wpływ na to, jak rzeczywistość oddziałuje na nas… Wielki fizyk, Albert Einstein powiedział, że wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy. Władysław Reymont napisał, że rzeczywistość jest z tej samej przędzy, co i marzenia. Metody zarządzania strategicznego oparte o wizję sugerują aktywne kreowanie rzeczywistości. Duchowość człowieka, to cecha, która w ostatnich czasach urasta do pojęcia wszechpotężnej energii. Człowiek, w zależności od sposobu gospodarowania potencjałem duchowym, może uczynić, dla siebie i swojego otoczenia wiele dobra lub zła. Praca własna nad współpracą z kreatywną energią, może zmienić dzieje ludzkości.

Polskie prawo ochrony środowiska podaje następującą definicję: zrównoważony rozwój  rozumie się przez to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

Często używaną definicją jest definicja pochodząca z prac agend ONZ: „zrównoważony rozwój to taki typ rozwoju społeczno-gospodarczego, w którym następuje proces integrowania w czasie i przestrzeni działań politycznych, gospodarczych i społecznych, gwarantujący zachowanie równowagi przyrodniczej oraz trwałość podstawowych procesów przyrodniczych”.

Od 1987 roku na międzynarodową polityczną arenę weszła koncepcja zrównoważonego rozwoju definiowana jako „rozwój, który zabezpiecza potrzeby współczesnych bez ograniczania realizacji potrzeb przyszłych pokoleń”.

Unia Europejska kładzie silny nacisk w swoich aktach prawnych na implementowanie zagadnień ochrony środowiska do polityk i strategii zarówno gospodarczych jak i społecznych.

Ta witryna traktuje zarządzanie zrównoważonym rozwojem w sposób integralny, włączając w cały proces i traktując jako bardzo ważny, rozwój zrównoważony na poziomie rodziny i każdego z nas. Rozwój osobisty jest z jednej strony sprawą prywatną, a z drugiej strony nie odbywa się w próżni, tylko w uwarunkowaniach procesów, które mają cechy procesów zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, albo nie.

Im więcej z nas będzie kroczyło drogą zrównoważonego rozwoju tym łatwiej będzie go wdrożyć.

M. Nowicki i L. Ribbe w ostatnim rozdziale książki pod tytułem ” Problemy Ekorozwoju Polski” zatytułowanym „Jaka czeka nas przyszłośc?” pisze: „Rozproszenie osadnictwa i napływ na tereny dotychczas wyłącznie wiejskie ludzi reprezentujących różnorodne zawody powinny sprzyjać rozwojowi samorządności, wyzwalaniu wielu pożytecznych inicjatyw obywatelskich oraz wyborowi władz lokalnych w sposób świadomy, a nie anonimowy. Już teraz nie ma przeszkód technicznych, by powrócić do prastarej formy demokracji bezpośredniej, gdyż dzięki sieciom komputerowym i poczcie elektronicznej możliwe będzie przeprowadzanie głosowań w formie powszechnych referendów nad każdą żywotną dla społeczeństwa sprawą. Dotyczy to zarówno społeczności lokalnych, jak i całego społeczeństwa kraju. Stworzy to zupełnie nowe formy sprawowania władzy i odpowiedzialności rządzących. Partie polityczne, tak chętnie powołujące się na dany mandat dany im przez społeczeństwo, będą musiały się liczyć znacznie bardziej niż dotąd z natychmiastową weryfikacją swoich działań, bez czekania na następne wybory. Nie będzie też można manipulować badaniami opinii społecznej, opartymi na bardzo małej próbie, które obecnie są często elementem gry politycznej.”

Rzetelna, „INTEGROWALNA” informacja udostępniana KAŻDEMU to niezbędnik realizacji rozwoju drogą zrównoważonego rozwoju. Informacja rodzi odpowiedzialność.

Realizacja zrównoważonego rozwoju wymaga uniwersalnej odpowiedzialności.

Tekst pochodzi z drugiej części książki Aleksandry Wójtowicz i Wandy Pazdan „Johannesburg na żywo i co dalej” ISBN 83-88823-86-8 wydanej w 2002 roku przez Agencję Reklamowo-Wydawniczą Arkadiusz Grzegorczyk

Najpełniejszą definicję stanowią Zasady Zrównoważonego Rozwoju

Poniżej załączam Zasady zrównoważonego rozwoju przyjęte w Deklaracji w sprawie Środowiska i Rozwoju na pierwszym Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro (1992r):

(1)

Człowiek jest podmiotem rozwoju zrównoważonego i posiada prawo do zdrowego i produktywnego życia w harmonii z naturą.

(2)

Państwa posiadają, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego, suwerenność w dysponowaniu swymi zasobami tak, jak im to określają ich narodowe polityki ekologiczne i rozwojowe, ale też odpowiedzialność za zagwarantowanie, że ich działania w obrębie ich prawa i kontroli nie będą powodować szkód ekologicznych w innych krajach lub na terenach znajdujących się poza ich jurysdykcją.

(3)

Muszą zostać zagwarantowane prawa do rozwoju społeczeństw z zachowaniem sprawiedliwego prawa do zaspokojenia potrzeb ekologicznych i rozwojowych przyszłych pokoleń.

(4)

Dla osiągnięcia celów rozwoju zrównoważonego, ochrona środowiska będzie stanowić integralną część procesu rozwoju i nie może być rozpatrywana oddzielnie.

(5)

Wszystkie Państwa i wszyscy obywatele będą współpracować w realizacji podstawowych zadań w przeciwdziałaniu ubóstwu, jako niezbędnemu warunkowi rozwoju zrównoważonego, dla redukcji dysproporcji w standardach warunków życia i lepszemu zaspokajaniu potrzeb większości ludzkości.

(6)

Specjalny priorytet będzie ustanowiony dla uwzględnienia sytuacji i potrzeb krajów rozwijających się, szczególnie krajów najmniej rozwiniętych oraz najbardziej wrażliwych ekologicznie. Działania międzynarodowe powinny też uwzględniać potrzeby i interes wszystkich krajów.

(7)

Państwa będą współpracować w duchu partnerstwa globalnego dla ochrony, zachowania i odbudowy zdrowia i integralności ekosystemu Ziemi. Biorąc pod uwagę różny udział w degradacji środowiska globalnego, Państwa przyjmują wspólną ale zróżnicowaną odpowiedzialność. Kraje rozwinięte przyjmują do wiadomości swą odpowiedzialność za globalny rozwój zrównoważony, biorąc pod uwagę presję, jaką ich społeczeństwa wywierają na środowisko globalne, oraz technologie i zasoby finansowe będące w ich posiadaniu.

(8)

Dla osiągnięcia rozwoju zrównoważonego i wyższej jakości życia ludności, Państwa zredukują lub wyeliminują niezrównoważone trendy konsumpcji i produkcji oraz będą promować odpowiednie polityki demograficzne.

(9)

Państwa powinny współpracować na rzecz endogenicznego wzmocnienia instytucjonalnego na rzecz zrównoważonego rozwoju, poprzez poprawę naukowego zrozumienia i wymianę wiedzy naukowej i technologicznej oraz poprzez przyśpieszenie rozwoju, adaptacji, rozpowszechniania i transferu technologii, w tym technologii nowych i innowacyjnych.

(10)

Problemy ekologiczne są najskuteczniej rozwiązywane jeśli uczestniczą w procesie wszyscy zainteresowani obywatele na odpowiednim poziomie. Na poziomie krajowym każdy obywatel będzie miał odpowiedni dostęp do informacji związanych ze środowiskiem, znajdujących się w posiadaniu władzy publicznej, w tym informacji o niebezpiecznych substancjach i działalności w strefie oddziaływania tej władzy oraz informacji o możliwościach uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji. Państwa będą pomagać w podnoszeniu świadomości społecznej poprzez tworzenie warunków do dostępności informacji. Zapewniony będzie dostęp do postępowania sądowego i administracyjnego w tym rekompensat i naprawy szkód.

(11)

Państwa będą rozwijać legislację ekologiczną. Standardy środowiskowe, cele i priorytety zarządzania powinny właściwie oddawać kontekst rozwojowy i ekologiczny, do którego mają zastosowanie. Standardy stosowane przez niektóre kraje mogą być niestosowalne lub powodować nieuzasadnione koszty ekonomiczne i społeczne w innych krajach, w szczególności w krajach rozwijających się.

(12)

Państwa powinny współpracować dla wypromowania wspomagającego i otwartego międzynarodowego systemu ekonomicznego, który prowadziłby do wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju we wszystkich krajach i lepiej przeciwdziałałby problemom ekologicznym. Środki polityki handlowej stosowane do celów ekologicznych nie powinny stanowić sposobów arbitralnej i nieuzasadnionej dyskryminacji lub ukrytych restrykcji w handlu międzynarodowym. Wszelkie jednostronne działania związane z problemami ekologicznymi poza jurysdykcją kraju importera powinny być zakazane. Wszystkie działania ekologiczne dotyczące transgranicznych i globalnych problemów środowiskowych, będą rozwiązywane w drodze konsensusu.

(13)

Państwa będą rozwijały narodowe legislacje w zakresie odpowiedzialności za szkody środowiskowe i za zanieczyszczanie oraz rekompensat dla poszkodowanych. Państwa będą też współpracować w sposób bardziej zdecydowany i przyśpieszony dla dalszego rozwoju międzynarodowej legislacji w zakresie odpowiedzialności i rekompensat za szkody ekologiczne spowodowane działalnością wewnątrz ich jurysdykcji i kontroli na terenach pozostających poza ich jurysdykcją.

(14)

Państwa powinny efektywnie współpracować w celu zapobiegania lokowania i transferu do innych Państw działalności i substancji mogących spowodować znaczące szkody ekologiczne i szkodliwych dla zdrowia ludzkiego.

(15)

Państwa będą szeroko stosować prewencyjny sposób podejścia do ochrony środowiska w zależności od ich możliwości. W przypadku występowania zagrożenia poważnymi i nieodwracalnymi szkodami dla środowiska, brak niepodważalnego uzasadnienia naukowego nie będzie traktowany jako usprawiedliwienie dla odkładania na później efektywnych kosztowo działań zapobiegających degradacji środowiska.

(16)

Władze państwowe powinny dążyć do wypromowania internalizacji kosztów ekologicznych i stosowania instrumentów ekonomicznych, opartych na założeniu, że zanieczyszczający powinien, z zasady, ponosić koszty swych zanieczyszczeń, odpowiednio do interesu publicznego i bez zakłócania toku handlu i inwestycji międzynarodowych.

(17)

Oceny oddziaływania na środowisko, jako instrument krajowy, będą stosowane do projektowanych rodzajów działalności, mających negatywny wpływ na środowisko i poddawanych decyzjom kompetentnych władz krajowych.

(18)

Państwa powinny bezzwłocznie notyfikować inne Państwa o wszystkich klęskach żywiołowych oraz o innych zagrożeniach mogących powodować nagłe szkodliwe oddziaływanie na środowisko w tych Państwach. Społeczność międzynarodowa podejmie wszelkie kroki w zakresie pomocy Państwom poszkodowanym.

(19)

Państwa powinny zapewnić wyprzedzające i punktualne notyfikowanie oraz odpowiednią informację innym Państwom, potencjalnie zagrożonych działaniami, które mogą mieć szkodliwe oddziaływanie transgraniczne a także będą prowadzić w dobrej wierze konsultacje z tymi krajami.

(20)

Kobiety odgrywają witalną rolę w zarządzaniu środowiskiem i w rozwoju. Ich pełne uczestnictwo jest niezbędnym dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.

(21)

Kreatywność, idealizm i odwaga młodzieży świata powinny być mobilizowane do wykuwania partnerstwa globalnego dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i zapewnienia wszystkim lepszej przyszłości.

(22)

Ludność tubylcza i jej wspólnoty oraz inne społeczności lokalne odgrywają witalną rolę w zarządzaniu środowiskiem i w rozwoju z uwagi na ich wiedzę i tradycje. Państwa powinny odkrywać i wspierać ich tożsamość, kulturę i interesy oraz umożliwić im udział w osiąganiu zrównoważonego rozwoju.

(23)

Środowisko i zasoby naturalne ludności, znajdującej się w opresji, okupacji lub niewoli powinny być chronione.

(24)

Działania wojenne są w sposób nierozłączny destrukcyjne dla rozwoju zrównoważonego. Państwa, w związku z tym powinny respektować prawo międzynarodowe, zapewniając ochronę środowiska w czasie konfliktów zbrojnych oraz współdziałać przy dalszym rozwoju tego prawa.

(25)

Pokój, rozwój i ochrona środowiska są wzajemnie powiązane i niepodzielne.

(26)

Państwa będą rozwiązywać wszystkie dysputy ekologiczne w sposób pokojowy i przy zastosowaniu odpowiednich środków w nawiązaniu do Karty Narodów Zjednoczonych.

(27)

Państwa i społeczeństwa będą współpracować w dobrej wierze i w duchu partnerstwa w wypełnianiu zasad zawartych w Deklaracji oraz w dalszym rozwoju prawa międzynarodowego w dziedzinie zrównoważonego rozwoju.

Materiał ze strony Ministerstwa Środowiska z tekstu „Strategia Zrównoważonego Rozwoju Polski do 2025 roku” (dokument uchylony w październiku 2008 uchwałą RM).